Moim zdaniem postmodernizm pełni taką funkcję w społeczeństwie/historii, jaką w życiu człowieka odgrywa sen. Żeby człowiek mógł poprawnie funkcjonować przez te kilkanaście godzin w ciągu dnia, musi na te kilka godzin zresetować mózg, zapaść w sen. A sny mają to do siebie, że w nich świat staje na głowie, pomieszanie z poplątaniem, nic nie ma sensu, kolorowy bełkot, jak po jakichś dragach. I być może właśnie taka jest wartość postmodernizmu, że on jest potrzebny społeczeństwu, żeby zresetowało swój kolektywny mózg.

Możemy dyskutować o postmodernizmie, tylko powiedzcie mi konkretnie o czym? O tekstach Derridy, Barthesa, Foucaulta? Czytaliście je i znacie? O postmodernizmie w literaturze, w architekturze? Bo w tej chwili ten temat wygląda jak próba wyważenia otwartych drzwi. Raczej nikt się nie snobuje na "postmodernizm", w kręgach artystycznych postmodernizm został dawno przyswojony i przetrawiony. Z całym szacunkiem, ale rozmowa o całym nurcie intelektualnym przez pryzmat jakiegoś "skandalicznego" artykułu o onanizmie jest zwyczajnie głupia.

W literaturze postmodernizm to przede wszystkim świadomość przyjętych konwencji, umiejętność wyjścia poza nie i "grania" nimi - co może łączyć się z zabawą narracją, językiem (który może być celem samym w sobie) , intertekstualnością, ironią.

postmodernizm [łac.-fr.], ogólne określenie nowych tendencji we współczesnej kulturze, filozofii nauki, życiu społecznym i politycznym, oraz sposobów ich opisu;
używane w 3 znaczeniach: 1) okres w rozwoju kultury następujący po okresie modernizmu, liczonego od schyłku XIX w. (z główną fazą 1910–30) do połowy XX w., zapoczątkowany w latach 60. XX w. na gruncie literatury amerykańskiej, później rozwijający się także w Europie Zachodniej; w tym znaczeniu stosują je najczęściej krytycy literatury (L.Fiedler, I. Hassan), sztuki (R. Krauss), architektury (Ch. Jencks); 2) epoka kulturowo-cywilizacyjna następująca po epoce nowoczesności, liczona od narodzin oświeceniowego światopoglądu w XVIII w., do lat 60. XX w.; jednym z głównych problemów myśli postmodernistycznej jest konieczność odrzucenia bądź możliwość krytycznego przewartościowania oświeceniowego dziedzictwa; takie rozumienie pojęcia postmodernizm nałożyło się na wcześniejszy literacko-artystyczny jego sens i rozprzestrzeniło głównie we Francji (J.F. Lyotard — autor raportu Kondycja ponowoczesna 1979, wydanie polskie 1997, J.Derrida, G. Deleuze, J. Baudrillard), a następnie na powrót w USA (H. Silverman, R. Rorty); 3) „kondycja postmodernistyczna”, a więc uwarunkowania sytuacji społecznej, ekonomicznej, mentalnej w obecnym postindustrialnym, wyrafinowanym technologicznie stanie zachodniej cywilizacji.
Filozofia. Według niektórych interpretacji korzenie postmodernizmu, jako negacji modernizmu, sięgają schyłku XIX (F. Nietzsche) i początek XX w. (M. Heidegger, E. Levinas). Zakwestionowano wówczas podstawowe przekonania filozofii nowożytnej. Jedno z nich dotyczyło poznawczej relacji między podmiotem i przedmiotem, uznanej za myślową „pułapkę”. Dlatego zaczęto poszukiwać „trzeciej realności”, przekraczającej zarówno byt, jak i podmiot, oraz kwestionować wiarę w autonomię podmiotu i przekonanie o bezpośredniej dostępności świata przedmiotowego, a wraz z tym, wiarę w istnienie nieuwarunkowanego, obiektywnego rozumu, stanowiącego podstawę i źródło myślenia. Wraz z upadkiem wiary w rozum pojawiła się świadomość cząstkowości i nieciągłości wiedzy; zakwestionowano istnienie jednego, uniwersalnego dyskursu (np. oświeceniowego postępu rozumu, heglowskiego rozwoju ducha, marksistowskiego rozwoju społecznego poprzez walkę klas). Uznano, że wyczerpały się „wielkie narracje” historii, a świat ludzkiej wiedzy okazał się być światem stałych konfliktów, ścierania się różnych, cząstkowych, niepełnych dyskursów, uwikłanych we własne, osobiste i polityczne uwarunkowania. W związku z tym nie jest możliwa do utrzymania teza o hierarchii kultur; brak jest kulturowego „centrum”, ucieleśniającego zasady rozumu i kulturowych „peryferii”; nie ma zatem żadnych racjonalnych podstaw do akcentowania eurocentryzmu, znaczenia białej rasy czy dominacji męskości (feministyczny ruch). Cząstkowość poznania doprowadziła wg postmodernizmu do rozbicia nauki podzielonej na odrębne, niesprowadzalne do siebie „naukowe wizje” (paradygmaty), a brak możliwości rozstrzygnięcia sporów między nimi do metodologicznego anarchizmu (do zasady „wszystko dozwolone” — P. Feyerabend). Na tym tle pojawiła się idea „archeologicznej” metody nauki (M. Foucault): zamiast faktów, które mogłyby być łączone w całość dzięki jakiejś jednoczącej zasadzie teoretycznej, natrafia się jedynie na „wykopaliska”, szczątki, fragmenty uwikłane w różne dyskursy, konteksty społeczne i polityczne; można o nich powiedzieć jedynie to, że są od siebie różne. Na poziomie ontologicznym myśl ta znalazła swe odzwierciedlenie w koncepcji „różni” J. Derridy, który zbudował nową ontologię, teorię poznania i estetykę opierając się nie na tożsamości (jedność i istnienie), lecz różnicy; wcześniejszej krytyce przekonań filozofii nowożytnej nadał natomiast nową postać dekonstrukcji, czyli krytyki metafizyki, pojęcia podmiotu oraz zasady referencjalności języka.
Literatura. Postmodernizm w literaturze oznacza: negację elitarnego modernizmu, dążność do ujawniania umownego charakteru form literackich, fabuły, narracji, zainteresowanie formami nieczystymi rodzajowo i stylowo, częste stosowanie cytatu, parodii, persyflażu, pastiszu (G. García Márquez, S. Rushdie, C. Fuentes, J. Barth, Th. Pynchon, W. Burroughs, D. Barthelme, E. Doctorow, M. Kundera, U. Eco).
Sztuka. Sztukę postmodernistyczną cechuje rezygnacja z awangardowego kultu nowości i odwoływanie się do historycznych stylów, negacja funkcjonalizmu w architekturze i konstruktywizmu w plastyce, w aspekcie socjologiczno-kulturowym — podporządkowanie komercyjnym strategiom środków komunikowania i rynku sztuki. Termin postmodernizm został zastosowany w odniesieniu do architektury ok. 1976, w latach 80. zaistniał natomiast w malarstwie i rzeźbie. W architekturze stosuje się do nazwania zjawisk tak różnych, jak: new classicism, różne postaci historyzmu, łącznie z kiczowatym budownictwem (np. kalifornijskich pałaców), neokonstruktywizm, manipulujący formami architektury skrajnie awangardowej lat 20. XX w., tzw. styl high-tech (high-technology — współczesny odpowiednik architektury inżynieryjnej XIX w.); pojawiły się także koncepcje krytyków: neoklasycyzm Jencksa, neomanieryzm A.B. Olivy, neobarok G. Scarpetty. Przykładami architektury uznawanej za postmodernistyczną są m.in.: Urząd Miejski w Portland, Piazza d’Italia w Nowym Orleanie, Wielki Łuk w dzielnicy Défense w Paryżu czy gmach Towarzystwa Ubezpieczeń Lloyda w Londynie. Za postmodernistyczne uchodzi malarstwo i rzeźba transawangardy (np. S. Chia), Neuen Wilden (np. G. Baselitz), w tym kręgu mieści się też twórczość m.in.: J. Dokoupila, J. Koonsa, B. Woodrowa, niektóre praktyki medialne (instalacje) i neokonceptualne (np. C. Sherman), ale również tzw. nowe malarstwo lat 80. — pastisz salonowego malarstwa XIX w.